პროდუქტის ხარჯები არის სახსრები, რომელსაც საწარმო ხარჯავს საქონლის წარმოებაში. ეს მოიცავს: მასალებს, მომწოდებლებსა და მომხმარებლებს გადახდებს, თანამშრომლების ხელფასებს და ა.შ. ამრიგად, საქონლის ფასი შედგება პროდუქტის მოგებისა და ხარჯებისგან (ღირებულება).
პრაქტიკაში, არსებობს წარმოების ხარჯების რამდენიმე ტიპი: ბუღალტრული აღრიცხვა, ალტერნატიული და საოპერაციო, რომლებიც ასევე იყოფა ფიქსირებულ და ცვლადად. ხარჯები განსხვავდება არსით და სტრუქტურით.
საბუღალტრო ხარჯები (მთლიანი წარმოების ხარჯები) არის მომწოდებლების გადახდის ანაზღაურება, თანამშრომლების ხელფასები, ნედლეულის შეძენა და ა.შ. ეს არის ყველა გარე ხარჯები, რომლებიც აღირიცხება სხვადასხვა ანგარიშების აღრიცხვაში - 60 "დასახლება მომწოდებლებთან", 70 "ანგარიშსწორება პერსონალით", 91 "სხვა ხარჯები" და ა.შ. ბუღალტრული აღრიცხვის მოგების დასადგენად, თქვენ უბრალოდ უნდა ჩამოაჭრათ საქონლის ღირებულება სააღრიცხვო ხარჯებიდან.
წარმოების შესაძლებლობის ღირებულება არის დაკარგული შემოსავალი, რომელიც ჩამოყალიბდა ერთ-ერთი ალტერნატიული ვარიანტის არჩევის შედეგად. მაგალითად, თქვენ გადაწყვეტთ ტანსაცმლის კერვას, მაგრამ გაქვთ არჩევანი: კერვა ბავშვებისთვის ან მოზრდილებისთვის. თქვენ გადაწყვიტეთ მეორე ვარიანტი, უარი თქვით პირველზე. ზუსტად ამიტომ არის ხარჯები ალტერნატიული ხასიათის, ანუ თქვენ უნდა თქვათ უარი რაღაცზე, რომ წარმატების მიღწევა მიიღოთ სხვა მიმართულებით.
ფიქსირებული ხარჯები არის ის ხარჯები, რომლებიც უშუალოდ არ უკავშირდება წარმოებას. მაგალითად, ქირა, საკომუნიკაციო მომსახურება, მიწის გადასახადი და ა.შ. წარმოება გავლენას არ ახდენს ამ ხარჯების ოდენობაზე, ანუ, ქირა არ გაიზრდება, თუ წარმოების მოცულობა გაიზრდება. გადასახადის შემთხვევაშიც იგივე ვითარებაა.
ცვალებადი შეფერხებები არის ის ხარჯები, რომლებიც დამოკიდებულია წარმოების მოცულობაზე. მაგალითად, მასალების შეძენა, ხელფასების გადახდა.
ამ ხარჯების ჯამი ქმნის მთლიანი ხარჯების (მთლიანი). იმ შემთხვევაში, თუ წარმოება დროებით შეჩერდება, მაშინ ყველა ხარჯის ჯამი მუდმივია.
საოპერაციო ხარჯები არის ის ხარჯები, რომლებიც დაკავშირებულია სხვადასხვა გარიგებებთან, ხელშეკრულებებთან, ანუ გაცვლის სფეროში.
