ბაზარზე არსებულ ნებისმიერ პროდუქტს აქვს ფასის ორმაგი ხასიათი, რომელიც დგინდება როგორც წარმოების ეტაპზე, ასევე საქონლის გაცვლის ეტაპზე. ეს ნიშნავს, რომ პროდუქტი აერთიანებს გამოყენებისა და გაცვლის ღირებულებას. ღირს იმის გარკვევა, თუ რა არის ეს მახასიათებლები.
სამომხმარებლო ღირებულება
ბაზარზე განთავსებულ პროდუქტებს გარკვეული სარგებელი მოაქვს მომხმარებლისთვის. ეს სარგებლობა არ არის მუდმივი, ის ინდივიდუალურია ყველასთვის. რა თქმა უნდა, ახალი დღიურის სარგებლობა სკოლის მოსწავლისთვის შეუდარებლად მეტია, ვიდრე პენსიონერისთვის. ამიტომ, თითოეულ პროდუქტს, პირველ რიგში, სამომხმარებლო მნიშვნელობა აქვს.
აქ კომუნალური შეიძლება გავიგოთ, როგორც პროდუქტის შესაძლებლობა დააკმაყოფილოს მომხმარებლის მოთხოვნები, ამიტომ იგი თავად ირჩევს პროდუქტს ისეთი მახასიათებლების კომპლექტით, რომელიც მისთვის მოსახერხებელია.
გაცვლითი ღირებულება
პროდუქტის ეს მახასიათებელი არანაკლებ აქტუალურია, ვიდრე ეს იყო რამდენიმე ათასი წლის წინ. იმ შორეულ დროში არ არსებობდა უნივერსალური ფულადი ერთეულები, შესაბამისად, ბაზარზე თითოეული პროდუქტი გაიგივებულია სხვა პროდუქტთან. მაგალითად, ერთი ლიტრი ზეითუნის ზეთი შეიძლება ღირდეს ორი ლიტრი ღვინო და ა.შ. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, საქონლის სხვებისთვის გაცვლის უნარი თან ახლავს მის გაცვლით ღირებულებას.
საბაზრო ურთიერთობების განვითარებასთან, გლობალიზაციასთან და ა.შ. კაცობრიობას სჭირდებოდა ფლობდეს საქონელს, რომლის გაცვლითი ღირებულება შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ყველასთვის. თავდაპირველად, მიმოქცევაში გამოჩნდა ოქროს, ვერცხლის და ბრინჯაოს მონეტები, და ეს საკმაოდ ლოგიკურია, რადგან ეს ძნელად მოსაპოვებელი, იშვიათი ლითონები იყო. მაგრამ კაცობრიობის მოთხოვნილებები იზრდება და ძვირფასი ლითონები იკლებს და იკლებს. ამიტომ გადაწყდა, რომ ქაღალდის ბანკნოტების ღირებულება ოქროს ღირებულებას გაუთანაბრდეს. ამა თუ იმ ქვეყნის ოქროს რეზერვები გათანაბრდა გარკვეული რაოდენობის ბანკნოტების ფასად.
ეს დიდხანს ვერ გაგრძელდებოდა, რადგან ოქროს მარაგები მცირდებოდა, რამაც გამოიწვია ოქროს მარაგის მქონე ქვეყნებში ფულის გაუფასურება, გაუფასურება და ინფლაცია. ამიტომ, 1976 წელს მიღებულ იქნა ახალი მონეტარული და ფინანსური სისტემა, რომლის მიხედვითაც ფულადი ვალუტა გაიგივებულია მათი ფასით სხვა ქვეყნების ვალუტებთან.
Ფესვებს დაუბრუნდა
1976 წლის შემდეგ მსოფლიო ოქროს-მონეტარული სისტემა იმ დონემდე მივიდა, რომ ბანკნოტებს ერთმანეთთან ურთიერთგაცვლის უნარი ჰქონდათ. ამას მრავალი ქვეყანა ეწინააღმდეგებოდა, მათ შორის იყო სსრკ, რომლის ოქროს და სავალუტო რეზერვები მხოლოდ აშშ-ს ჩამორჩებოდა. რა თქმა უნდა, ოქროს როლი მსოფლიო ეკონომიკაში ძალზე მაღალი რჩება, მაგრამ თუ რეფორმამდე ფულს ოქროს ღირებულების მარცვლები ჰქონდა, ახლა ფულს ართმევს ეს. მაგრამ მათი დახმარებით შეგიძლიათ შეიძინოთ იგივე ძვირფასი ლითონი, რადგან მისი ფასი მუდმივად იზრდება წლიდან წლამდე, რაც არ შეიძლება ითქვას მისი გამოყენების ღირებულების შესახებ.
