მოვალეთა უმრავლესობისთვის, სასამართლო წარმოადგენს ერთგვარ დაზოგვის შედეგს, რომელიც შეაჯამებს შედეგებს. ითვლება, რომ საცდელი პერიოდის შემდეგ პროცენტი გამოითვლება და გაიყინება, მაგრამ ეს ყოველთვის არ მუშაობს. შეიძლება თუ არა ბანკს პროცენტის გადახდა მაშინაც კი, თუ საცდელი პერიოდი ჩატარდა?
როდესაც ბანკი განაგრძობს პროცენტის გადახდას
რამდენად კანონიერია ბანკის მხრიდან ასეთი ქმედებები? ამ შემთხვევაში ყველაფერი დამოკიდებულია ფინანსური ინსტიტუტის მიერ პრეტენზიების შედგენის სისწორეზე. მაგალითად, თუ ბანკი განაცხადში მოითხოვს სესხის სრულად გადახდას, ხელშეკრულების შეწყვეტისას, დაგვიანებით დარიცხვა შეჩერდება სასამართლოს გადაწყვეტილების მიღებისთანავე. თეორიულად, ამ ეტაპზე, ვალის ოდენობა წყდება და ფიქსირდება.
პრაქტიკაში, ბანკები ამჯობინებენ ოდნავ განსხვავებული სქემის გამოყენებას. საკრედიტო ინსტიტუტის იურიდიული დეპარტამენტი პრეტენზიებს აყენებს მისი კლიენტის სესხის ოდენობასთან დაკავშირებით, რომელიც შეიქმნა სასამართლო განცხადების შეტანის დროს, ხოლო სესხის პროდუქტზე ძირითადი სესხის თანხა ამ კოლექციის მიღმა რჩება.
შესაბამისად, კლიენტსა და ბანკს შორის ხელშეკრულება არ წყდება და ჯარიმებსაც და პროცენტებსაც დაერიცხებათ სწორედ ეს ნაშთი. ასეთი საკმაოდ გავრცელებული სქემის გამოყენებით ბანკს შეუძლია რამდენჯერმე მიმართოს სასამართლოს დახმარებისთვის, ყოველ ჯერზე თანხის ნაწილის მოთხოვნით. უშუალო აღმასრულებელს შეუძლია შეუერთდეს ამ საქმეს უსახსრობის შემთხვევაში. საჭიროების შემთხვევაში, სესხის გადასახდელად, მას შეუძლია დაადგინოს ძვირადღირებული შესყიდვები, შეამოწმოს საგადასახადო აქტები და შეადგინოს შეტყობინებები იმის შესახებ, რომ მოვალეს თანხები აქვს თანხის შესატანად, თუნდაც მოვალე პენსიონერი იყოს.
რის საფუძველზეც ბანკი განაგრძობს პროცენტის გადახდას
ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად, უნდა გაითვალისწინოთ რუსეთის სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 208-ე მუხლი. ამ მუხლის თანახმად,”მოვალის ან მოსარჩელის თხოვნით (რომელიც არის ბანკი), სასამართლოს, რომელმაც სესხი მიიღო საქმესთან დაკავშირებით, უფლება აქვს ინდექსაცია მოახდინოს სასამართლოს მიერ შესრულებული თანხის შესრულების დროს. განაჩენის”.
სამოქალაქო კოდექსის 395-ე მუხლში ასევე აღნიშნულია, რომ სხვისი ფინანსური რესურსის გამოყენებისთვის კანონით უკანონო და დაუსაბუთებელი დაკავების გამო, აგრეთვე დაგვიანების, თანხის დაბრუნების თავიდან აცილების ან გადახდის შემთხვევაში, ამ თანხების გამოყენებით მხარეს ასევე მოუწევს გადახდა. პროცენტი აღებული თანხების ოდენობაზე.
ამ ორი მუხლის თანახმად, ბანკს აქვს სრული და იურიდიულად დასაბუთებული უფლება მოსთხოვოს თავის კლიენტს გადაიხადოს არა მხოლოდ სესხი პროდუქტზე, არამედ პროცენტიც სასამართლოს გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ. ეს შესაძლებელია ვალის ფიქსირებული თანხის შემთხვევაშიც, მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევებში, როდესაც მოვალე რატომღაც არ ასრულებს სასამართლო ვალდებულებებს ან ანაზღაურებს დავალიანებას ნაწილობრივ (თუნდაც იმ შემთხვევებში, როდესაც განვადების გეგმა სასამართლომ დაამტკიცა).
მაგრამ ბანკს ამის გაკეთება შეუძლია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი სხვა სარჩელით მიმართავს სასამართლოს. ასეთ შემთხვევებში მოვალეს მოუწევს ახალი სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე დავალიანების გადახდა. ამავდროულად, ბანკი, გამდიდრების მცდელობით, დაელოდება რამდენიმე კვირას და ამის შემდეგ იგი "გამოიწვევს პროცენტს" და აჯამებს მათ ახალი სარჩელისთვის.
ამ სიტუაციაში, სასიხარულოა, რომ უმეტეს შემთხვევაში, პროცენტულად დარიცხული თანხის ოდენობა ძალიან მცირე იქნება შემდეგი კრებულის გამოსაცემად. ამიტომ, ბანკები, როგორც წესი, წარადგენენ ერთ სარჩელს ვალის ძირითადი თანხის შესახებ და არ მიმართავენ სასამართლოს სხვა სარჩელით და არავინ არ აიძულებს მოვალეს პროცენტის გადახდას.
