ყველა გადასახადის გადამხდელი შეიძლება დაიყოს ორ დიდ ჯგუფად - რეზიდენტები და არარეზიდენტები. კატეგორიიდან გამომდინარე განისაზღვრება მათი საგადასახადო სტატუსი და საგადასახადო ვალდებულება.
გადასახადის რეზიდენტებად კლასიფიკაციის პროცედურა
2007 წლის იანვრიდან ფიზიკურ პირებს ახალი წესებით მინიჭებული აქვთ გადასახადის რეზიდენტის სტატუსი. ისინი ახლა რუსეთში უნდა იმყოფებოდნენ 183 დღის განმავლობაში, ზედიზედ 12 თვის განმავლობაში. ამ პერიოდის ათვლა იწყება საზღვრის გადაკვეთის მომენტიდან. შესაბამისად, რუსეთში განსაზღვრულ ვადაზე ნაკლები ხნის განმავლობაში დარჩენილი პირები ითვლებიან არარეზიდენტებად. მათ შორის, მაგალითად, ტურისტები, სტუდენტები, დროებითი მუშაკები და ა.შ.
კანონმდებლობაში ასეთი ცვლილებები გამოწვეული იყო წინა განმარტებების არასრულყოფილებით. მანამდე რეზიდენტად აღიარებდნენ ის პირები, რომლებიც ფაქტობრივად რჩებოდნენ რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე კალენდარული წლის განმავლობაში მინიმუმ 183 დღის განმავლობაში. აღმოჩნდა, რომ თითოეული მოქალაქე, მაშინაც კი, მუდმივად მცხოვრები რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე, ყოველწლიურად 1 იანვარს იღვიძებდა როგორც გადასახადის არარეზიდენტი. მას რეზიდენტის სტატუსის მიღება მხოლოდ 2 ივლისს შეეძლო. აღმოჩნდა, რომ ამ ეტაპზე ყველა რუსს უნდა გადაეხადა პირადი საშემოსავლო გადასახადი 30% -ით გაზრდილი განაკვეთით, შემდეგ კი გადაეთვალა.
გასათვალისწინებელია, რომ რუსეთის ფედერაციის მოქალაქეობა არ აქვს მნიშვნელობა მას რეზიდენტად ან არარეზიდენტად კლასიფიკაციისთვის. ამრიგად, უცხო ქვეყნის მოქალაქეები და მოქალაქეობის არმქონე პირები შეიძლება აღიარდნენ რუსეთის ფედერაციის საგადასახადო რეზიდენტებად. მეორეს მხრივ, რუსეთის მოქალაქეობის მქონე პირები შეიძლება აღიარონ არარეზიდენტებად, თუ ისინი მუდმივად ცხოვრობენ სხვა ქვეყნის ტერიტორიაზე.
თუ თანამშრომელი ან მიგრანტი უცხოეთიდან მუდმივად ცხოვრობს რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე, მაშინ ის ხდება გადასახადის რეზიდენტი დაახლოებით ექვსი თვის განმავლობაში. მანამდე კი იგი ვალდებულია გადაიხადოს გადასახადები არარეზიდენტების განაკვეთით. უცხო ქვეყნის მოქალაქეები, რომლებმაც რუსეთის მოქალაქეობა მიიღეს გამარტივებული სქემით, 183 დღის ვადის გასვლამდე 3 თვით ადრე, არ ითვლებიან გადასახადის მაცხოვრებლად.
ამავე დროს, თუ მოქალაქემ დატოვა ქვეყანა მოკლევადიანი სწავლის ან მკურნალობისთვის (ექვს თვეზე ნაკლები), მაშინ იგი არ კარგავს გადასახადის რეზიდენტის სტატუსს.
საგადასახადო ტვირთი რეზიდენტებსა და არარეზიდენტებზე
რეზიდენტების და არარეზიდენტების საშემოსავლო გადასახადის განაკვეთები განსხვავებულია. არარეზიდენტის შემოსავალი ექვემდებარება გაზრდილ გადასახადებს:
- პერსონალური საშემოსავლო გადასახადი არარეზიდენტებისთვის არის 30%, რეზიდენტებისათვის - 13%;
- კომპანიის საქმიანობაში საკუთარი კაპიტალის მონაწილეობით მიღებული დივიდენდების გადასახადის განაკვეთი 15%, რეზიდენტებისათვის - 9%.
ამავდროულად, კვალიფიციური სპეციალისტებისთვის არარეზიდენტების მაჩვენებელი მსგავსია რეზიდენტების მაჩვენებლისა და შეადგენს 13% -ს.
ამრიგად, 183 დღემდე ყოფნის განმავლობაში აუცილებელია პერსონალის საშემოსავლო გადასახადის სტანდარტული 13%, მაგრამ დასაქმებულის ხელფასიდან 30%. 184-ე დღიდან დასაქმებულს შეუძლია გადაანგარიშოს გადასახადის განაკვეთი მიმდინარე პერიოდისთვის. საგადასახადო ორგანო პასუხისმგებელია გადასახადის ზედმეტად გადახდაზე.
