გადასახდელი ანგარიშების ხანდაზმულობის ვადაა ის პერიოდი, რომლის განმავლობაშიც გამსესხებელს უფლება აქვს კანონის შესაბამისად შეაგროვოს თანხა მსესხებლისგან, მათ შორის სასამართლოში მისვლის გზით.
”მოქმედებათა შეზღუდვის” განმარტება ნიშნავს პერიოდს, რომლის განმავლობაშიც პირს (ან ორგანიზაციას), რომლის უფლებაც დაირღვა, შეუძლია კანონის შესაბამისად, სესხის ხელშეკრულების ფარგლებში, სასამართლოს მიმართოს სესხის ანაზღაურების მოთხოვნით. მსესხებელი. ეს უფლება განისაზღვრება რუსეთის ფედერაციის სამოქალაქო კოდექსის 195-ე და 196-ე მუხლებით. მაგრამ კრედიტორს ამის გაკეთება შეუძლია მხოლოდ კანონით მკაცრად დადგენილ ვადაში. რუსეთის ფედერაციის სამოქალაქო კოდექსის 196-ე მუხლი განსაზღვრავს მის ხანგრძლივობას სამი წლის განმავლობაში. მისი დაფუძნება ხორციელდება გამსესხებლის უფლებების დარღვევის მომენტიდან, ანუ იმ მომენტიდან, როდესაც მსესხებელი შეწყვეტს გამსესხებლის წინაშე თავისი ვალდებულებების შესრულებას. ეს მოთხოვნა განისაზღვრება რუსეთის ფედერაციის სამოქალაქო კოდექსის 200-ე მუხლის პირველი ნაწილით.
მრავალი მიზეზი შეიძლება იყოს, რის გამოც მსესხებელი ვერ ასრულებს სასესხო ხელშეკრულებას. მათ შორის, მიზანი არის შემოსავლის ძირითადი წყაროს, ავადმყოფობის დაკარგვა. ზოგს კი უბრალოდ სჯერა, რომ არ არის საჭირო ნასესხები თანხების დაფარვა, რაც ნიშნავს, რომ ბანკის წინაშე სესხის გადახდა არ არის საჭირო. ისინი ელოდებიან ხანდაზმულობის ვადის დასრულებას. და ის, რუსეთის ფედერაციის სამოქალაქო კოდექსის 200-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, იწყება იმ მომენტიდან, როდესაც კრედიტორმა შეიტყო, რომ დარღვეულია მისი უფლებები ვალდებულებების შესრულების მხრივ, ასევე ბოლო ოფიციალური კონტაქტის მომენტიდან ბანკი ეს შეიძლება იყოს სესხის ბოლო გადახდა ან ბანკისგან შეტყობინების მიღება, რომელიც ითხოვს სესხის გადახდას.
თუ კანონით გათვალისწინებულ ვადაში, ანუ სამწლიანი ვადის ამოწურვის შემდეგ, კრედიტორს არ აქვს აღძრული სარჩელი, მას შეუძლია გააგრძელოს ხანდაზმულობის ვადა, მაგრამ მხოლოდ გამონაკლის შემთხვევებში, რომლებიც დადგენილია 205-ე მუხლით. რუსეთის ფედერაციის სამოქალაქო კოდექსი. სასამართლო აღიარებს მოსარჩელის პიროვნებასთან დაკავშირებულ გარემოებებს ხანდაზმულობის ვადის დაკარგვის საფუძვლიან საფუძვლად: უმწეო სახელმწიფო, მძიმე დაავადება, გაუნათლებლობა და ა.შ. ხანდაზმულობის ვადის დაკარგვის მიზეზები აღიარებულია, თუ ეს მოხდა ხანდაზმულობის ვადის ბოლო ექვსი თვის განმავლობაში, თუ ეს ვადა ექვს თვეზე ნაკლებია ან მათი ტოლია, მაშინ ხანდაზმულობის მთელი პერიოდის განმავლობაში.
ხანდაზმულობის ვადა განისაზღვრება ცალკე თითოეული ვალდებულებისთვის. თუ ორგანიზაციას სხვა ხელშეკრულებებით ეკისრება დავალიანება მხარეების წინაშე, მაშინ თითოეული ამ სახელშეკრულებო ვალდებულების ხანდაზმულობის ვადა განისაზღვრება ცალკე.
რუსეთის ფედერაციის სამოქალაქო კოდექსის 196-ე მუხლის მე -2 პუნქტის შესაბამისად, ხანდაზმულობის ვადა შეიძლება შეწყდეს და ხელახლა გამოითვალოს, მაგრამ საერთო ჯამში ეს არ შეიძლება იყოს 10 წელზე მეტი.
ხანდაზმულობის ვადა შეიძლება შეწყდეს:
- თუ ამ პერიოდში ხდება სესხის ნაწილობრივი გადახდა,
- თუ მოვალისგან მიიღებთ წერილს, რომელიც ითხოვს გადავადებული თანხის გადახდას,
- იმ შემთხვევაში, თუ მხარეები ხელს მოაწერენ შერიგების აქტს ან ანაზღაურებენ ორმხრივ პრეტენზიებს,
- თუ მოვალე წერილობით აღიარებს მოთხოვნას,
- ხელშეკრულებაში ცვლილებების შეტანის შემთხვევაში, რომლებიც დაადასტურებენ მოვალის მიერ ვალის აღიარებას.
ხანდაზმულობის ვადის საკითხი ბევრს აინტერესებს. მისი შეწყვეტის შემდეგ, გამსესხებელს აღარ აქვს უფლება მოითხოვოს მსესხებლისგან დავალიანების დაფარვა. მაგრამ ბევრ ბანკს არ სურს დაკარგოს საკუთარი სახსრები და მიმართოს სპეციალიზებულ ორგანიზაციებს - შემგროვებელ ოფისებს მსესხებლისგან დავალიანების "გასაღებისთვის". ამ შემთხვევაში, ბანკი ქმნის არალიკვიდრებული აქტივების პორტფელს და ყიდის მათ მათი ღირებულების 5-10 პროცენტზე. ამავე დროს, მნიშვნელოვანი საკითხია ის, რომ როდესაც უფლება გადაეცემა, სესხის მფლობელი იცვლება, მაგრამ ხანდაზმულობის ვადა იგივე რჩება.
ამასთან, კოლექციონერები ყოველთვის არ მოქმედებენ კანონის შესაბამისად. მსესხებელი, შემგროვებლებთან კომუნიკაციის დროს, მზად უნდა იყოს მათ მიერ სესხის შეგროვების უკანონო და უკანონო მეთოდების გამოყენებისთვის. შემგროვებლები ხშირად აშინებენ მოვალეს, ატერორებენ მას და მისი ოჯახის წევრებს.ასეთ შემთხვევებში, როდესაც შემგროვებლები სერიოზულად ართულებენ მსესხებლის ცხოვრებას, მას შეუძლია დახმარების აღმოჩენა სამართალდამცავი ორგანოებისგან - პოლიციისა და პროკურატურისგან.