ფინანსური ანგარიშგება სრულად უნდა ასახავდეს ინფორმაციას საწარმოს ფინანსური მდგომარეობისა და მისი ეკონომიკური საქმიანობის შესახებ. ფინანსური ანგარიშგების მომზადების პრობლემებს წარმოადგენს მონაცემთა სიზუსტისა და საიმედოობის პრობლემები, აგრეთვე საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობის ანგარიშგების საკითხი.
ფინანსური ანგარიშგების პრობლემები
ფინანსური ანგარიშგების მომზადების მთავარი პრობლემა შეცდომების პოტენციალია. ფინანსური ანგარიშგების შეცდომის ცნება განისაზღვრება, როგორც არაზუსტი ინფორმაციის მიწოდება. გამოიყოფა შემდეგი შეცდომების ტიპები: მათემატიკური, ბუღალტრული აღრიცხვა, საწარმოს საქმიანობის შედეგების არასწორი ინტერპრეტაცია, გაუფრთხილებელი შეცდომები, შეცდომები თაღლითობის მიზნით. ყველაზე პრობლემური და ძნელად დასადგენია შეცდომები, რომლებიც გამოწვეულია ეკონომიკური საქმიანობის არასწორი ინტერპრეტაციით.
ფინანსურ პრაქტიკაში ყველა შეცდომა კლასიფიცირებულია შემდეგ ჯგუფებად:
- განზრახ და უნებლიე შეცდომები;
- მნიშვნელოვანი და უმნიშვნელო შეცდომები;
- მიმდინარე პერიოდის შეცდომები და წინა პერიოდების შეცდომები.
ფინანსური ანგარიშგების შეცდომების გამოსწორების მეთოდები განისაზღვრება, მათგან ორი არსებობს: კორექტირების მეთოდი - შედგება არასწორი მონაცემების გადაკვეთაში და მის გვერდით სწორი ინფორმაციის მითითებით, ითვალისწინებს მაკორექტირებელი პირის ხელმოწერას შესწორების თარიღის მითითებით;
მეორე მეთოდი "შეცვლა" გამოიყენება მონაცემთა ბაზაში არასწორი ინფორმაციის შეტანის შემთხვევაში და წარმოადგენს სააღრიცხვო ანგარიშის მომზადებას, რომელშიც მითითებულია შეცდომის მიზეზები და შეცდომის აღწერა თავად ფინანსური ანგარიშგების მითითებით, რომელშიც ეს დაშვებული იქნა შეცდომა.
ფინანსურ ანგარიშგებაში შეცდომების გამოსწორებისას გამოიყოფა მონაცემთა გადაანგარიშების რეტროსპექტიული და პერსპექტიული მეთოდები. რეტროსპექტიული მეთოდი ნიშნავს შეცდომის გამოსწორებას შემდეგ ანგარიშში არასწორი მონაცემების მითითების შემდეგ. პერსპექტიული გზაა შეცდომის გავლენის ანალიზი მომავალი პერიოდების ასახვის შედეგებზე და საბოლოო ანგარიშებში შესაბამისი შესწორება.
ფინანსური ანგარიშგების შესაბამისობა საერთაშორისო სტანდარტებთან
საერთაშორისო ურთიერთობების განვითარებასთან და სხვადასხვა ქვეყნის საწარმოებს შორის ურთიერთქმედების ეკონომიკურ ეფექტურობასთან დაკავშირებით, გადაუდებელი პრობლემაა ეკონომიკური სუბიექტის ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისობაში მოყვანა. ამ მიზნით, სააღრიცხვო პრაქტიკაში შემუშავებულია ანგარიშგების კორექტირების ორი მეთოდი: ტრანსფორმაციის მეთოდი და პარალელური აღრიცხვის მეთოდი.
ანგარიშგების ტრანსფორმაციის მეთოდი მოიცავს შემდეგ ეტაპებს:
- ბუღალტრული აღრიცხვის ანალიზი;
- ფინანსური ბალანსის საგნების და სხვა მონაცემების გადაჯგუფება ფინანსური ურთიერთობების საერთაშორისო სისტემის ნორმების შესაბამისად;
- ანგარიშგების კორექტირების ჩამონათვალის შედგენა;
- შესწორებული, ტრანსფორმირებული ფინანსური ანგარიშგების მომზადება, რომელიც შეესაბამება საერთაშორისო ფინანსური აღრიცხვის სისტემების ნორმებს.
პარალელური აღრიცხვის მეთოდი გულისხმობს შიდა და საერთაშორისო ანგარიშგების სტანდარტებისა და მონაცემთა ასახვის ერთდროულად გამოყენებას ორ სააღრიცხვო სისტემაში. პარალელური აღრიცხვა ითვლება უფრო შრომატევად, მაგრამ ასევე უფრო ზუსტად, ვიდრე ტრანსფორმაციის მეთოდი.
