ფუნდამენტალური ანალიზი, რომელიც შეისწავლის სხვადასხვა მოვლენებს, როგორიცაა ბუნებრივი კატასტროფები, ტერაქტები და ა.შ. იგი აცნობიერებს მის ამოცანას, წინასწარ განსაზღვროს ამ მოვლენების გავლენა და, განსაკუთრებით, გავლენა სავალუტო ბაზარზე ვალუტის ფასებზე.
ამგვარმა მოვლენებმა შეიძლება მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს Forex– ის ფასებზე, ამიტომ კარგია თუ როდის მუშაობენ ისინი ამ ბაზარზე. ასევე კარგია გაითვალისწინოთ, რომ როდესაც ერთზე მეტი მოვლენაა, მათ შეუძლიათ ერთმანეთთან თავიანთი შედეგების განეიტრალება. ამ საკითხში არსებობს ფართო სპექტრის მოვლენები, რომლებიც კარგად არის გასაგები სავალუტო ბაზარზე ფასების მიმართულებების ზუსტად პროგნოზირების მიზნით.
აქ მოცემულია რამდენიმე ძირითადი მაკროეკონომიკური ინდიკატორი, რომელიც ყველაზე კარგად იცნობს ნებისმიერი დამწყები დამწყებთათვის:
მთლიანი შიდა პროდუქტი
ინდიკატორი გამოითვლება პროცენტულად, ბოლო სამი თვის და ბოლო კალენდარული წლის საფუძველზე. კორექტირება გავლენას ახდენს საერთაშორისო ბაზარზე არსებულ ტენდენციაზე. მხედველობაში მიიღება მთლიანი შიდა პროდუქტის დეფლატორი. ეს ინდიკატორი ითვლის პროდუქციისა და მომსახურების საბაზრო ფასს, რომელიც წარმოებულია კონკრეტულ ქვეყანაში, მიუხედავად კომპანიის ეროვნებისა. მშპ-ს აქვს ოთხი ძირითადი კომპონენტი: მოხმარება, ინვესტიციები, მთავრობის ხარჯვა და იმპორტი ექსპორტი.
პირველი მნიშვნელობა დამოკიდებულია პროცენტულ ზრდაზე პირველ სამ თვეში, ბოლო სამ თვეთან შედარებით. ინდიკატორი ერთ – ერთი ყველაზე ხშირად გამოიყენება ეკონომიკის ანალიზისთვის, რადგან იგი მოიცავს მის ყველა სექტორს.
მწარმოებლის ფასების ინდექსი
იგი ითვლის საბითუმო ფასების ყოველთვიურ ცვლილებას და მოიცავს პროდუქტებს, ინდუსტრიასა და წარმოების დონებს. ის წინ უსწრებს სამომხმარებლო ფასების მნიშვნელოვან ინდექსს. ბაზრის ანალიზი, როგორც წესი, გამორიცხავს საკვებს და ენერგიას, ინფლაციის პოტენციური მაჩვენებლის გასაგებად.
პირადი შემოსავალი და პირადი ხარჯები
პირადი შემოსავლის ინდექსი ასახავს კომპენსაციის ცვლილებებს, რომელსაც მოქალაქეები იღებენ ყველა შესაძლო წყაროდან: შრომითი შემოსავალი, ქირა, დივიდენდები და პროცენტები, სოციალური დაცვა, სოციალური დახმარება და უმუშევრობის შეღავათები. პირადი ღირებულების ინდექსი გამოხატავს მოქალაქეთა მიერ მოხმარებული პროდუქტებისა და მომსახურების საბაზრო ღირებულების ცვლილებებს. ეს მშპ-ს ყველაზე მნიშვნელოვანი ელემენტია.
ეს ორი ზომა გამოხატავს დანაზოგების ოდენობას, რაც ტოლია სხვაობას პირადი შემოსავლის გამოკლებით გადასახადებსა და მოხმარებას შორის, გაყოფილი განკარგვისას. დანაზოგების უწყვეტი დანაზოგი არის ძალიან მნიშვნელოვანი მაჩვენებელი, რომლის ანალიზიც საჭიროა, რადგან იგი გამოხატავს ურთიერთობას მოქალაქეთა ხარჯვაში.
გაყიდვების მენეჯერების ინდექსი
იგი პოულობს პოპულარობას ეკონომიკაში ბიზნესის ნდობის გამოსათვლელად. ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა დიდი ბრიტანეთი, გერმანია და იაპონია, წარმოების და მომსახურების სექტორებია. ეს ინდექსი ასახავს ბიზნესის საქმიანობასა და მოლოდინებს, ჩამოსვლის ფასებს, ახალი ინსტიტუტების მშენებლობასა და ახალი სამუშაო ადგილების დონეს. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ეს ასახავს ვითარდება თუ არა ბიზნესი.
საცალო ვაჭრობა
ეს მაჩვენებელი გამოითვლება როგორც ყოველთვიური ცვლილების პროცენტული პროცენტი გრძელვადიანი და ხანმოკლე პროდუქტების ინდივიდუალური მფლობელების შემოსავალში. ეს ძალზე მიანიშნებს ქვეყანაში მოსახლეობის საერთო მოხმარების მაჩვენებელზე. მისი აზრით, იგი არ შეიცავს მომსახურებას, დაზღვევას, იურიდიულ გადასახადს და ა.შ. გარდა ამისა, იგი ემყარება ნომინალურ პირობებს და არა რეალურ პირობებს და არ ასახავს ინფლაციას. ინდექსის მნიშვნელოვნად შეცვლა შესაძლებელია მაშინაც კი, თუ ავტომობილების გაყიდვები გამოირიცხება.
ფუნდამენტურ ანალიზს იყენებენ ინვესტორები კომპანიის (ან მისი აქციების) ღირებულების შესაფასებლად, რაც ასახავს კომპანიაში არსებულ მდგომარეობას, მისი საქმიანობის მომგებიანობას.ამავდროულად, გაანალიზებულია კომპანიის ფინანსური მაჩვენებლები: შემოსავალი, EBITDA (მოგება პროცენტამდე, გადასახადები, ცვეთა და ამორტიზაცია), წმინდა მოგება, კომპანიის წმინდა ქონება, ვალდებულებები, ფულადი სახსრების მოძრაობა, გადახდილი დივიდენდების ოდენობა და კომპანიის მუშაობის მაჩვენებლები.
„შინაგანი ღირებულება“უმეტეს შემთხვევაში არ ემთხვევა კომპანიის აქციების ფასს, რაც განისაზღვრება საფონდო ბირჟაზე მიწოდების და მოთხოვნის თანაფარდობით. ინვესტორები, რომლებიც თავიანთ საქმიანობაში იყენებენ ფუნდამენტალურ ანალიზს, პირველ რიგში ინტერესდებიან სიტუაციებით, როდესაც კომპანიის აქციების "შინაგანი ღირებულება" აღემატება საფონდო ბირჟის აქციების ფასს. ასეთი აქციები ნაკლებად შეფასებულია და პოტენციური ინვესტიციის მიზნებია. დაბალფასებული აქციების ყიდვისას, ინვესტორები ელიან, რომ ბაზრის არაეფექტურობის პირობებში, საფონდო ბირჟაზე აქციების ფასი მიდრეკილი იქნება "შინაგანი ღირებულებისა", ანუ დაუფასებელი აქციების შემთხვევაში, ის გაიზრდება. ეს განცხადება ეწინააღმდეგება ტექნიკური ანალიზის პოსტულატს, სადაც ნათქვამია, რომ ყველა მატერიალური ინფორმაცია დაუყოვნებლივ და სრულად აისახება ფასიანი ქაღალდების საბაზრო ფასში. და ეს პრინციპი აუქმებს ფუნდამენტალური ანალიზის იდეას.
ფუნდამენტალური ანალიზის ამერიკული სკოლა ემყარება ბენჯამინ გრემისა და დევიდ დოდის კლასიკურ ნაშრომს "უსაფრთხოების ანალიზი", რომელიც მათ მიერ გამოქვეყნდა 1934 წელს. თავად გრეჰემმა გამოიყენა ფუნდამენტური ანალიზი პრაქტიკაში და იყო წარმატებული ინვესტორი. გრეჰემის ერთ – ერთი ყველაზე ცნობილი მიმდევარი, რომელიც ფუნდამენტალურ ანალიზს იყენებს, არის უორენ ბაფეტი.
ფუნდამენტალური ანალიზი ემყარება მაკროეკონომიკურ მაჩვენებლებს და ბიზნეს საქმიანობის ინდექსებს.
მაგალითად, ოქროს საბაზრო ღირებულების ფუნდამენტალურ ანალიზს საფუძვლად უდევს განცხადება, რომ”როგორც მოგეხსენებათ, ოქრო არის ანტიციკლური საქონელი, რომელიც უფრო ძვირი ხდება დაბალი ტარიფების პერიოდში და იაფდება კურსის ზრდის პერიოდში” ოქროს ღირებულება, ანალოგიურად ამცირებს ოქროს ღირებულებას, გლობალური რისკების არარსებობას (ოქრო ყოველთვის იზრდება ომების და კონფლიქტების შიშით), ამრიგად, ამ და სხვა ფაქტორების მეცნიერულად ანალიზი, რომელიც მკვლევარმა იცის, საშუალებას იძლევა ოქროს ფასი დადგინდეს ფიუჩერსები.
კრიტიკა
მთლიანობაში ფუნდამენტალური ანალიზის კრიტიკა ორ განცხადებამდე მიდის: რომ, პირველ რიგში, ეს არ არის რეალიზებადი, და მეორეც, თუნდაც ის იყოს მიზანშეწონილი, ეს ზედმეტია და, შესაბამისად, ზედმეტია.
ფუნდამენტალური ანალიზის შეუძლებლობას ამტკიცებს ის ფაქტი, რომ ფასების ფორმირებაზე გავლენას ახდენს უამრავი ფაქტორი, მათ შორის შემთხვევითი და არაპროგნოზირებადი ფაქტორები, და შეუძლებელია ყველა ფაქტორის გათვალისწინება, მით უმეტეს, რომ წინასწარ არ არის ცნობილი რა შედეგი ამა თუ იმ მოვლენას შეიძლება ჰქონდეს ფასზე (მაგალითად, სპონტანური კატასტროფა, ერთი მხრივ, აზიანებს ეროვნულ ეკონომიკას, რამაც უნდა გამოიწვიოს ეროვნული ვალუტის გაუფასურება, და მეორეს მხრივ, ეს არის სტიმული ეკონომიკა, რადგან კატასტროფის შედეგების დასაძლევად შეიქმნება ახალი სამუშაო ადგილები, შეკვეთები მიიღება და ა.შ. ხელს უწყობს გაცვლითი კურსის ზრდას).
მტკიცება, რომ ფუნდამენტალური ანალიზი ზედმეტია, ძირითადად მიმართულია მტკიცების საწინააღმდეგოდ, რომ ფუნდამენტალური ანალიზი საშუალებას იძლევა დომინანტი ტენდენციის დადგენა (ტენდენცია ბაზარზე: თუ ფასი იზრდება ან დაეცემა, ეს უკვე ჩანს საფონდო გრაფიკებიდან, თუ არსებობს) ამ ეტაპზე ტენდენცია არ არის, მაშინ ფუნდამენტალური ანალიზი აზრი არ აქვს.
შეუძლებელია შევაფასოთ საბაზრო სიტუაციის ფუნდამენტური ანალიზის ხარისხი, რომელიც გაკეთდა, რადგან თუ ფუნდამენტური პროგნოზი გამართლებულია, ეს შეიძლება უბრალოდ შემთხვევითი იღბლის შედეგი იყოს, ისევე როგორც პროგნოზის შეცდომა შეიძლება იყოს შედეგი შემთხვევითი უიღბლობა.
